Zachodniopomorskie Towarzystwo Przyjaciół Dzieci

Jestem pewna, że większość z nas obserwuje różne profile na portalach społecznościowych – związane z rozwojem, wiedzą, pasjami, hobby – Internet pełen jest treści ciekawych, wartościowych i mądrych. Jednocześnie pełen jest przemocy, kłamstwa, wykorzystywania, nakłaniania do niebezpiecznych zachowań. Pamiętając o tych dwóch obliczach sieci – z jednej strony nie możemy demonizować Internetu i zabraniać dzieciom i młodzieży z niego korzystać, z drugiej zaś – musimy mówić o zagrożeniach i zasadach bezpiecznych relacji w sieci.

Oglądając różnych influencerów powoli stają się oni dla nas idolami – chcemy zachowywać się jak oni, myśleć, jak oni, ubierać się jak oni, słuchać podobnej muzyki, wzorować się na nich – być jak oni. Szczególnie gdy mówimy o Młodych Ludziach – naturalne zmiany rozwojowe sprawiają, że okres adolescencji jest okresem szukania siebie, tworzenia swojej tożsamości, próbowania siebie w różnych obszarach, testowania granic – tak ważne jest krytyczne podejście to treści znajdowanych w Internecie. 

Warto rozmawiać z dziećmi na temat tego, kogo oglądają, co jest w tej osobie tak wartościowe, ciekawe, interesujące. Co daje młodemu człowiekowi obserwowanie akurat tych osób? Może jest coś w narracji tej osoby, co mu się nie podoba? Uczmy nasze dzieci myślenia krytycznego, sprawdzania informacji w kilku źródłach. Pokazujmy, że każdy z nas pokazuje w Internecie dokładnie tyle (i dokładnie to) co chce – nie jest to o całości życia, a o tym kawałku którym ktoś chce się dzielić. Ważne by pamiętać, że motywacją do tego dzielenia się może być naprawdę wszystko – od chęci dzielenia się wiedzą i umiejętnościami, przez zarabianie pieniędzy po wyszukiwanie osób łaknących relacji, uwagi czy zrozumienia i wykorzystywanie ich np. wyłudzając pieniądze, namawiając do niebezpiecznych zachowań, aranżowania spotkań, które mogą zakończyć się przestępstwem np. na tle seksualnym.

Pamiętajmy, że influencerzy, nasi idole – to też tylko ludzie. Są takie aspekty które możemy w nich podziwiać i takie z którymi nie chcemy się zgadzać. I to jest okej. Zarówno w relacjach w rzeczywistym świecie jak i w relacjach w sieci ogromnie istotne jest przytomne obserwowanie jak nam jest w danej relacji. Może czuję się wykorzystana? Może osaczona? Czy ktoś prosi mnie o coś, co przekroczy moje granice? Jeśli tak – powinna zapalić się nam czerwona lampka. To, że ktoś jest fajny, to, że go podziwiam, to, że cenię jego pracę nie oznacza wcale, że osoba ta ma prawo prosić mnie o cokolwiek, co byłoby wbrew mojej woli, wbrew moim wartościom, wbrew mnie. Bywa tak, że osoby znaczące dla nas, też idole z portali społecznościowych, wykorzystują swoją rangę, rodzaj władzy jaką mają nad nami by manipulować i osiągać swoje cele.  Przypominajmy dzieciom, że nigdy nie wiemy kto stoi po drugiej stronie – bo nawet jeśli pokazuje on swoje życie, pokazuje nam tyle, ile chce żebyśmy widzieli. A to zawsze jest tylko kawałek historii. 

Dawajmy przestrzeń Młodym Ludziom by chcieli mówić nam o tym, gdy w ich relacji online dzieje się cokolwiek co wzbudza ich wątpliwości. Do tego potrzebne jest zaufanie i relacja z dzieckiem, którą budujemy od pierwszych chwil bycia razem. Gdy Młody Człowiek zwraca się do nas o pomoc pamiętajmy, by być wsparciem i dobrym słuchaczem, a nie mądrzącym się, wiedzącym lepiej i oceniającym krytykiem. Interesujmy się tym, co i kogo słuchają nasze dzieci, a także uczmy ich krytycznego podejścia do internetowych treści. Jednocześnie nie diabolizujmy nowych technologii – pamiętajmy, że dają one zarówno nam jak i Młodym Ludziom wiele dobrego.

Artykuł napisany przez Małgorzatę Gole-Chmielewską - psycholog, psychoterapeuta Zachodniopomorskiego TPD