Jak pisała Zofia Nałkowska “jest taka cierpienia granica…” No właśnie, a jak często zastanawiasz się gdzie jest Twoja granica? Czy w ogóle się nad tym zastanawiasz? Może Cię zaskoczę, ale każdy z nas będzie miał tę granicę w innym miejscu. To, co dla Ciebie będzie bardzo bolesne (mam tu na myśli cierpienie psychiczne), dla kogoś innego będzie jedynie przykre… Więc, gdzie jest ta granica, za którą zaczyna się hejt?
W dzisiejszym cyfrowym świecie nieuniknione są sytuacje, w których stykamy się z hejtem online. Pojęcie "hejtu" obejmuje szereg negatywnych komentarzy, zachowań i treści, które są skierowane przeciwko innym osobom w Internecie. Jednak granica między krytyką a hejtem często pozostaje niejasna i zależy od indywidualnej percepcji oraz kontekstu sytuacji.
Czym jest hejt dla Ciebie? To pytanie otwiera drzwi do zrozumienia, jak różnie ludzie postrzegają negatywne komentarze i zachowania w sieci. Dla niektórych mogą to być obraźliwe komentarze lub groźby, ale dla innych granica może być mniej wyraźna, a nie każdy z pozoru obraźliwy komentarz może być odebrany jako hejt.
Z pewnością, aby dojść do wniosku jak traktować dane zachowanie należy uwzględnić takie obszary jak:
● Kontekst i intencja
Głównym czynnikiem decydującym o tym, czy dane zachowanie może być uznane za hejt, jest kontekst i intencja osoby wyrażającej krytykę. Czy jej celem jest konstruktywna dyskusja i pomoc w poprawie sytuacji, czy też chęć zranienia, poniżenia lub zastraszenia drugiej osoby? Ważne jest także jak Ty odczuwasz / oceniasz intencje autora? Bardzo istotne jest zrozumienie, że nawet komentarze wyglądające z pozoru niewinne mogą być używane w celu obrażania lub wywoływania negatywnych emocji (tzw. hejt w białych rękawiczkach), jednocześnie niektóre zwroty, które mogą wydawać się obraźliwe, mogą być akceptowane np. przez daną grupę rówieśniczą. Istotna jest także forma komunikatów, czy dotyczą one np. rezultatu jakiejś pracy, czy są to komentarze wymierzone w daną osobę np. “Ty jesteś jakiś".
● Tolerancja i oczekiwania
Jakie są Twoje standardy dotyczące komunikacji online? Co dla Ciebie jest akceptowalne, a co przekracza granice? Każdy ma inne standardy dotyczące akceptowalnej komunikacji online. Tak jak wspomniałam na początku, to, co jedna osoba uznaje za “nic specjalnego”, inna może uznać za rażące naruszenie granic. Dlatego ważne jest, abyśmy byli świadomi swoich oczekiwań i tolerancji wobec zachowań online oraz umieli jednoznacznie komunikować swoje oczekiwania, oraz wyznaczać granice w komunikacji z innymi użytkownikami Internetu.
● Wpływ na Ciebie i twoje samopoczucie
Jak reagujesz na negatywne komentarze i zachowania? Czy czujesz się zraniony, załamany, czy może potrafisz odeprzeć hejt i nie brać go do siebie? Negatywne komentarze i hejt mogą mieć głęboki wpływ na nasze samopoczucie i zdrowie psychiczne. Reakcje na takie zachowania mogą się różnić w zależności od naszej odporności emocjonalnej i umiejętności radzenia sobie z trudnymi sytuacjami. Dlatego ważne jest, abyśmy byli świadomi swoich reakcji na hejt i starali się szukać wsparcia w sytuacjach, gdy czujemy się zranieni lub zagubieni.
● Wzorce i normy społeczne
Czy zachowanie jakie napotykasz, mieści się w przyjętych normach społecznych? Mam tu na myśli ogólne normy, nie zasady funkcjonujące w wąskim gronie. Na ile zachowanie, które odbierasz jako hejt, jest nim według tych norm? Czy może jest to kwestia Twojej indywidualnej oceny? Normy społeczne odgrywają istotną rolę w definiowaniu tego, co uznaje się za akceptowalne zachowania także w Internecie. Jednak wraz z rozwojem technologii i zmianami społecznymi, wzorce te mogą ulegać modyfikacjom. Dlatego ważne jest, abyśmy byli świadomi aktualnych trendów i norm obowiązujących w kulturze Internetowej i potrafili krytycznie oceniać, czy zachowania online są zgodne z naszymi wartościami i przekonaniami.
Ważne jest, aby pamiętać, że każdy ma inne doświadczenia i granice, jeśli chodzi o hejt. Dla niektórych może to być jasne i jednoznaczne, ale dla innych może być bardziej subiektywne i zależne od kontekstu. Kluczowe jest świadome rozpoznawanie i reagowanie na negatywne zachowania w sieci, aby chronić swoje zdrowie psychiczne i emocjonalne oraz promować pozytywną kulturę online.
Przy okazji refleksji nad tym, gdzie zaczyna się hejt, wiedząc, że każdy gdzie indziej wyznaczy tę granicę warto na chwilę zastanowić się, dlaczego tak bardzo różnimy się pod względem odbioru i interpretacji tych samych bodźców.
Różnice te mogą mieć kilka powodów zarówno biologicznych jak i psychologicznych.
Po pierwsze, nasze reakcje mogą być determinowane przez naszą biologię, w tym genetykę i układ nerwowy. Ludzie różnią się pod względem neurochemicznych procesów zachodzących w mózgu, co może wpływać na nasze emocje i sposób reagowania na bodźce zewnętrzne. Na przykład, osoby o bardziej wrażliwym układzie nerwowym mogą reagować silniej na bodźce stresogenne, podczas gdy inne osoby mogą być bardziej odporne.
Po drugie, nasze doświadczenia życiowe mają ogromny wpływ na nasze reakcje. Każdy z nas ma unikalną historię życiową, która kształtuje nasze przekonania, wartości, oraz umiejętność radzenia sobie ze stresem i trudnościami. Osoby, które doświadczyły trudnych czy nawet traumatycznych wydarzeń w przeszłości, mogą reagować inaczej na podobne bodźce niż osoby, które nie miały takich doświadczeń.
Po trzecie, nasza osobowość odgrywa kluczową rolę w naszych reakcjach na bodźce zewnętrzne. Niektórzy ludzie są bardziej skłonni do ekspresji emocji, podczas gdy inni są bardziej powściągliwi. Różnice te mogą wynikać z cech osobowości, takich jak introwersja, ekstrawersja, neurotyczność, stabilność emocjonalna czy otwartość na doświadczenia.
Wreszcie, kontekst społeczny i kulturowy również wpływa na nasze reakcje na bodźce zewnętrzne. Normy społeczne, oczekiwania kulturowe i wartości mogą różnić się w zależności od tego, w jakiej społeczności się znajdujemy, co może wpływać na nasze reakcje i sposób interpretacji bodźców zewnętrznych.
W rezultacie każdy z nas reaguje na bodźce zewnętrzne (w tym na zagrożenie lub hejt) w sposób unikalny, wynikający z połączenia biologicznych, psychologicznych, osobowościowych i społeczno-kulturowych czynników.
Dlatego też rozpoznawanie hejtu nie zawsze jest łatwe, ale jest kluczowym elementem budowania pozytywnej i bezpiecznej przestrzeni w sieci. Ważne jest, abyśmy byli świadomi swoich granic i tolerancji wobec negatywnych zachowań online (i offline) oraz umieli reagować w sposób odpowiedzialny i konstruktywny, dbając jednocześnie o własne zdrowie psychiczne i emocjonalne oraz promując kulturę szacunku i empatii w internecie.
Na koniec pozwolę sobie powtórzyć pytanie, które pojawiło się na początku - gdzie jest ta granica, za którą zaczyna się hejt? Myślę, że zaczyna się ona w Twoim przypadku, dokładnie tam, gdzie kończy się poczucie Twojego komfortu, bezpieczeństwa oraz gdzie zaczyna być naruszana Twoja godność i dobre imię. To Ty wyznaczasz to miejsce.
Artykuł napisany przez Magdalenę Zabłocką-Tutka TUZAM Psycholog Coach w ramach Kampanii Przeciw Przemocy w Sieci #WłączEmpatię.
